نقش اندک درختان در کاهش آلودگی هوای شهرها - انجمنهای سلوبلاگ

به گزارش انجمنهای سلوبلاگ، اگرچه آلودگی هوا در شهرها دامنه وسیعی از سلامت و زندگی شهروندان را تحت الشعاع خود قرار می دهد اما عده ای درختان را مانع گسترش این آلودگی می دانند.

تحقیقات اجرا شده در این زمینه نشان می دهد که درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط های شهری تأثیر ناچیزی دارند و دایره اثرگذاری آنها با تنوع و تکثر آلاینده های جوی به ویژه ذرات معلق، به مرور کم و کم رنگ شده است.

درباره این ایده که درختان آلودگی هوای شهرها را کاهش می دهند، جالب است بدانید که 2 دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاهی که تأثیر اکسیژن تولیدشده از گیاهان و درختان موجود در محیط شهری را در کاهش آلودگی هوا انکار می کند و دیدگاه دیگری که درختان و گیاهان را یک راهکار مؤثر برای کاهش آلودگی هوا در محیط های شهری می داند که با جذب آلاینده ها سبب پاک شدن هوا می شوند. محمودرضا مؤمنی دانشجوی دکتری آلودگی هوا و تغییر اقلیم در دانشگاه دِرَکسل با تأکید بر اینکه تحقیقات بسیاری در مورد میزان تأثیر درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط های شهری اجرا شده می گوید: تحقیقات متعدد نشان می دهد که برخلاف تصور عموم، درختان و گیاهان موجود در شهرها، تأثیر چشمگیری بر کاهش آلاینده های گازی و ذره ای ندارند. وی تأکید می کند: البته تأثیر درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط های روستایی با محیط های شهری متفاوت است؛ چون نتایج بخشی از تحقیقات حاکی از آن است که درختان در روستاها تأثیر بیشتری بر کاهش آلودگی هوا به نسبت شهرها دارند. این محقق حوزه آلودگی هوا ضمن تأکید بر تأثیر ناچیز گیاهان و درختان موجود در محیط های شهری بر کاهش آلودگی هوا، گفت: کاربرد اصلی درختان و پوشش گیاهی در محیط های شهری به منظور کاهش اثرات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی است. درختان و پوشش گیاهی با ایجاد سایه و همچنین تعرق باعث کاهش دما و جزایر گرمایی شهری می شوند و به عنوان عایقی برای آلودگی صوتی هستند و از طرف دیگر باعث افزایش زیبایی بصری محیط شهرها هم می شوند که همه اینها برای محیط های شهری بسیار مهم و حیاتی است. در این باره نباید فراموش کرد که بخشی از تحقیقات اجرا شده در حوزه تأثیر درختان بر کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده و هست. 10نمونه در این باره در ادامه می آید:

در سال 2006 تحقیقات نشان داد که تأثیر پوشش گیاهی و درختی بر کاهش آلودگی هوای برخی شهرهای آمریکا کمتر از یک درصد است؛ برای مثال کاهش هر آلاینده برای پورتلند - بزرگ ترین شهر ایالت اورگن در آمریکا - با پوشش درختی 42 درصدی کمتر از یک درصد بوده است.

در سال 2018 مشخص شد که پوشش جنگلی شهرهای عمده کانادا کمتر از یک درصد بر کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده اند.

در هلسینکی فنلاند، یلی-پلکونن و همکاران در سال 2017 نشان دادند که پوشش گیاهی در نزدیکی یک جاده شلوغ تأثیری بر کاهش آلاینده های گازی ازن، دی اکسید ازت و ترکیبات فرار (NO2، O3، و VOCs) ندارد، ولی بر ذرات معلق که به احتمال قوی، ذرات بزرگ بوده اند، می تواند مؤثر باشد. در گوتنبرگ سوئد، در سال 2014 مشخص شد که در کنار یک جاده ترافیکی، پوشش درختی بر کاهش آلاینده های دی اکسید ازت (NO2) تا 7 درصد و برای کاهش ازن تا 2 درصد تأثیر داشته است. در سال 2011 این موضوع مطرح شد که در نقش پوشش گیاهی شهری بر کاهش آلودگی هوا اغراق شده و پشتوانه تجربی ضعیفی در تأیید تأثیر اهمیت درختان در کاهش آلاینده ها وجود دارد. در استراسبوگ فرانسه در سال 2016 تحقیقات نشان داد که تأثیر پوشش درختی بر کاهش ذرات معلق با قطر کوچک تر از 10میکرومتر حدود 7 درصد بوده است؛ درحالی که این تأثیر برای آلاینده های ازن، دی اکسید ازت، مونوکسید کربن، ذرات معلق با قطر کوچک تر از 2.5 میکرومتر و دی اکسید گوگرد (PM2.5، CO، NO2، O3، و SO2) کمتر هم بوده است. در لندن انگلیس در سال 2011 مشخص شد که حذف ذرات معلق با قطر کوچک تر از 10 میکرومتر (PM10)، توسط پوشش درختان بین 0.7 درصد تا 1.4 درصد بوده است. در شانگهای چین، در سال 2011 تخمین زدند که پارک های شهری قادر به حذف TSP (کل ذرات) به میزان 9.1 درصد، SO2 (دی اکسید گوگرد) به میزان 5.3 درصد و NO2 (دی اکسید ازت) به میزان 2.6 درصد شده اند. گزارشی در سال 2018 با عنوان اثر پوشش گیاهی بر آلودگی هوای شهری که برای سازمان محیط زیست، غذا و امور روستایی دولت های اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تهیه شده است به صراحت بیان می کند که درختان و پوشش گیاهی برای کاهش آلودگی هوا سودمند هستند، ولی یک راهکار برای کاهش آلودگی هوا در مقیاس شهری نیستند. همچنین در سال 2014 نشان دادند که حذف آلودگی هوا در محیط های روستایی توسط درختان و پوشش گیاهی به طور قابل توجهی بیشتر از محیط های شهری بوده است.